چه کسی «نسیم شمال» را دزدید؟
تاریخ انتشار: ۱۹ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۶۳۳۹۵
خب حالا تصور کنید یکباره صدای پسربچه جِغِله‌ای، آرامش نسبی خیابان را به هم می‌ریزد: «نسیم شمال...آخرین شماره...نسیم شمال».
آقای نسیم شمال
شاید با خودتان فکرکنید ۱۱۰ سال پیش مگر حتی تهران پایتخت، چقدر آدم باسواد داشت که روزنامه و مجله‌خوان هم داشته باشد؟ روزانه و یا در طول هفته چند نفر حاضر می‌شدند پنج یا ۶ شاهی (معادل ۳۰۰ دینار) بدهند، مجله و روزنامه‌ای را بخرند که شکل و شمایلش ساده‌تر و قیمتش از بقیه نشریات آن روزگار بیشتر بود؟ حساب و کتاب «نسیم شمال» آن دوران اما با حساب و کتاب سایر نشریات آن روزگار متفاوت بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
همه‌کاره «نسیم شمال»، سید اشرف‌الدین حسینی گیلانی بود که اغلب اشعار نشریه را خودش می‌سرود، نویسندگی می‌کرد، حروفچینی و غلط گیری را انجام می‌داد و آخرکار هم نسخه‌های مجله را بین پسربچه‌های موزع، تقسیم می‌کرد تا آنها را در کوچه و خیابان بفروشند. برای همین مردم او را به نام «آقای نسیم شمال» می‌شناختند.
۱۱۷ سال پیش
آن جور که خود «اشرف‌الدین» گفته حدود سال۱۲۵۰خورشیدی در قزوین به دنیا آمده، در ۶ ماهگی پدر را از دست داده و بعدها هم میراث پدری‌اش غصب شده تا خانواده با فقر و تنگدستی روزگار بگذرانند. اشرف‌الدین تحصیلات مقدماتی را در مدرسه صالحیه قزوین پشت سر می‌گذارد و بعد هم راهی عتبات می‌شود و فقه و اصول می‌خواند. پنج سال بعد به ایران برمی‌گردد و در تبریز، صرف و نحو، هیئت، جغرافیا، هندسه، فقه، منطق و کلام می‌خواند و مهم‌تر اینکه در این مدت با پیری روشن‌ضمیر آشنا می‌شود که گویا در حیات روحی و معنوی او تأثیر زیادی می‌گذارد. در سی و چند سالگی به رشت مهاجرت می‌کند و به قول خودش تحول اساسی در زندگی‌اش آغاز می‌شود. آشنایی با رهبران مشروطیت در گیلان و بعد هم انتشار نخستین شماره «نسیم شمال» نتیجه این تغییر و تحول است.
با این حساب انتشار نسیم شمال نه به ۱۱۰ سال پیش و تهران، بلکه به ۱۱۷ سال پیش، روزی مثل امروز و گیلان برمی‌گردد. استبداد رو به زوال قاجار البته تاب تحمل نسیم شمال و اشعار تند و تیزش را ندارد. یکی دو بار آن را تعطیل می‌کند، چاپخانه‌اش توسط روس‌ها غارت و سید اشرف‌الدین فراری می‌شود و... چند سال بعد سر از تهران و مطعبه کلیمیان درمی‌آورد.
از بس خود را می‌خورد!
سرانجامِ نسیم شمال و همچنین مدیرش البته سرانجامی نیست که مثل محتویات نشریه لبخند روی لبان شما بیاورد. به دلیل بیماری مختصری که گفته‌اند روحی و روانی بوده به دارالمجانین فرستاده می‌شود. بعدها محمدتقی بهار و سیدحسن مدرس برای رهایی او از تیمارستان تلاش می‌کنند اما با فاصله کمی از رهایی‌اش، زمانی که نسیم شمال ۱۵ساله می‌شود، در شماره فروردین سال ۱۳۱۳ خبر مرگ سید اشرف‌الدین را هم منتشر می‌کند. پس از این دستیار روزهای آخر عمرش یعنی «محسن حریرچیان ساعی» نسیم شمال را مدتی منتشر می‌کند اما هرگز استقبال مردمی و محبوبیت قبلی نشریه تکرار نمی‌شود. «سعید نفیسی» که بیماری او را جنون حاد و خطرناک نمی‌داند در خاطراتش نوشته است: «در آغاز دوره مشروطیت، هنگامی که کشمکش در میان مستبدین و مشروطه‌طلبان –به اصطلاح آن زمان – به منتهای شدت رسید... اشعاری در میان مردمی که باذوق‌تر و بیدارتر بودند، انتشار می‌یافت که از هر حیث تازگی خاص داشت. مردی به زبان بسیار ساده عوام فهم با منطقی عجیب و دلاوریِ باورنکردنی بر دستگاه استبداد می‌تاخت و اندک هراسی نداشت. ما کودکان این اشعار را از بر می‌کردیم، اما نمی‌دانستیم گوینده آنها کیست... سال‌ها بعد سید اشرف‌الدین منظماً هر هفته چهار صفحه روزنامه نسیم شمال را انتشار می‌داد... ظاهرِ وی بسیار بَشّاش و خوشرو و آزاده از جهان به نظر می‌آمد، پیدا بود که در باطنِ او غم و حزنی هست که آن را برای خود نگاه داشته و تعمّد عجیبی دارد که برای مردم ظاهر نکند... پیداست که چنین آدمی از بس «خود را می‌خورد»، باید سرانجام کارش به جنون بکشد. همین‌طور هم شد. در همان حجره مدرسه صدر انحراف و اختلالی در مشاعر او پیش آمد... شنیدم که سید اندوخته‌ای در همان حجره داشت و کسانی که چشم به آن دوخته بودند، جنونِ بی‌آزارِ او را بزرگ کردند و او را با وسایل نامشروع به دارالمجانینِ آن روز بردند... وقتی که خبر به من رسید، سراسیمه به آنجا رفتم... مدتی در کنار گلیم پاره‌ای که فقط نیمی از اطاق کوچک را فرا گرفته بود، نشستم... تا چشمش به من افتاد قاه قاه بنای خندیدن را گذاشت... سپس نزدیک دو شعر از اشعار خود را از این طرف و آن طرف پی در پی و با سرعت عجیبی خواند و در تمام این مدت خیره خیره بر من می‌نگریست. یگانه حرف خارجی که زد، این بود که گفت: می‌خواهند روزنامه‌ام را بدزدند...».
خبرنگار: مجید تربت‌زاده
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: سید اشرف الدین نسیم شمال سال پیش
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۶۳۳۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شکایت دو نشریه از مایکروسافت و OpenAI به دلیل نقض کپی‌رایت
ایتنا - شاکیان گفتند که OpenAI دیگر یک شرکت غیرانتفاعی نیست و اکنون 90 میلیارد دلار ارزش دارد. در همین حال، ChatGPT و کوپایلوت «صدها میلیارد دلار به ارزش بازار مایکروسافت» اضافه کرده‌اند. طبق گزارش The Verge، گروهی از نشریات شامل Chicago Tribune، New York Daily News و Orlando Sentinel از مایکروسافت و OpenAI شکایت کرده‌اند. این هشت نشریه، که همگی متعلق به گروهAlden Capital (ACG) هستند، در شکوائیه خود این شرکت‌ها را متهم کرده‌اند که «میلیون‌ها مقاله و مطلب دارای حق‌چاپ‌شان را بدون اجازه و بدون پرداخت هزینه، با هدف تقویت تجاری‌سازی محصولات هوش مصنوعی مولدشان، از جمله ChatGPT و کوپایلوت، به سرقت برده‌اند».
به گزارش ایتنا و به نقل از انگجت، این تازه‌ترین شکایتی است که علیه مایکروسافت و OpenAI به دلیل استفاده از مطالب دارای حق چاپ بدون رضایت صریح ناشران مطرح شده است. نیویورک‌تایمز نیز در اواخر سال گذشته از این شرکت‌ها شکایت کرد و مدعی شد که آنها از «محتوای دارای حق چاپ به ارزش تقریباً یک قرن» استفاده کرده‌اند. این نشریه گفت که محصولات این شرکت‌ها می‌توانند مقالات تایمز را کلمه به کلمه ارائه دهند و می‌توانند «از سبک بیانی آن تقلید کنند»، با اینکه توافق‌نامه مجوز قبلی نداشته‌اند.
مایکروسافت در پاسخ خود به دادگاه، که با هدف رد بخش‌های کلیدی این شکایت ارائه شده بود، تایمز را متهم به «آینده‌شناسی روز رستاخیزی» با این ادعا کرد که هوش مصنوعی مولد می‌تواند برای روزنامه‌نگاری مستقل یک تهدید باشد.
نشریات گروه ACG از همین موضوع شکایت دارند که چت‌بات‌های این شرکت‌ها در مدت کوتاهی پس از انتشار مقاله‌های آنها بدون دادن یک لینک برجسته به منابع آنها، این مطالب را کلمه به کلمه بازتولید می‌کنند. آنها در شکایت خود چندین نمونه را ذکر کردند. علاوه بر این، این چت‌بات‌ها ظاهراً دچار توهم هستند و گزارش‌های نادرستی را به انتشارات ACG نسبت می‌دهند.
این ناشر استدلال کرده است که برای کامپیوترها، تراشه‌های تخصصی و برقی که برای ساخت و راه‌اندازی محصولات هوش مصنوعی خود استفاده می‌کند هزینه پرداخت می‌کند. و با این حال شرکت‌های موردشکایت از مقالات دارای حق چاپ «بدون اجازه و بدون پرداخت هزینه برای دریافت امتیاز» استفاده می‌کنند، در حالی که می‌دانند برای آموزش مدل‌های زبان بزرگ خود به محتوا نیاز دارند. این شاکیان به اعتراف قبلی OpenAI اشاره کردند که گفته بود «آموزش مدل‌های پیشرو هوش مصنوعی امروزی بدون استفاده از متریال دارای حق چاپ غیرممکن است».
شاکیان گفتند که OpenAI دیگر یک شرکت غیرانتفاعی نیست و اکنون 90 میلیارد دلار ارزش دارد. در همین حال، ChatGPT و کوپایلوت «صدها میلیارد دلار به ارزش بازار مایکروسافت» اضافه کرده‌اند.
این نشریات به دنبال مبلغی اعلام‌نشده برای جبران خسارت خود هستند و از دادگاه می‌خواهند که به این متشاکیان دستور دهد مدل‌های GPT و LLM را که از متریال آنها استفاده می‌کنند نابود کنند.
هفت مصدوم و کشته بر اثر برخورد سواری تارا و پراید در بویین میاندشت